Elke 2 seconden gaat er in de wereld een stuk bos ter grootte van een voetbalveld verloren. En de verwoesting gaat vaak hand in hand met schendingen van mensenrechten. Als we de bossen en andere ecosystemen in de wereld niet dringend beschermen, zal de nauw verweven klimaat- en natuurcrisis verergeren.
Maar er is hoop: de Europese Commissie werkt aan een nieuwe wet die een einde kan maken aan de medeplichtigheid van de EU aan deze bosvernietiging. Ze heeft tot doel om producten die gepaard gaan met de vernieling van bossen en ecosystemen en met schendingen van mensenrechten van de Europese markt te bannen.
Vorig jaar reageerden ruim een miljoen mensen op een publieke consultatie van de Europese Commissie: samen riepen we op om met sterke EU-wetgeving de bossen, andere ecosystemen en de mensenrechten te beschermen tegen de impact van de Europese consumptie. Het is de grootste raadpleging over milieukwesties in de geschiedenis van de EU.
Maar grote ‘bosvernietigende bedrijven’ willen hun bedrijfsmodel niet zomaar veranderen en komen bij de Europese Commissie met heel wat smoezen aanzetten om hun verantwoordelijkheid te ontlopen. Bedrijven die producten produceren en verhandelen die de vernietiging van ecosystemen in de hand werken, verklaren regelmatig dat ze zich net engageren om ontbossing tegen te gaan. Toch lobbyen ze tegelijkertijd voor zwakke EU-regels rond globale bosbescherming.
Dit zijn de vijf favoriete uitvluchten die bedrijven gebruiken om nieuwe regels aan te vechten die hen zouden verplichten de vernietiging van bossen uit hun toeleveringsketen te weren.
#1 Het is de schuld van andere sectoren!
Om hun verantwoordelijkheid te ontlopen, gebruiken sommige bedrijven die betrokken zijn bij de beschadiging en vernietiging van bossen en ecosystemen, graag het excuus ‘het is mijn schuld niet’. Maar het is niet door andere sectoren of bedrijven in andere regio’s met de vinger te wijzen dat we de ontbossing een halt zullen toeroepen.
“Hoewel de Europese productie van houtpulp, papier en karton niet bijdraagt aan de ontbossing, blijft de associatie tussen ontbossing en het gebruik van papier een schaduw werpen op de reputatie en het imago van duurzame producenten in Europa.” Antwoord op de raadpleging vanwege de confederatie van de Europese papierindustrie (CEPI)
#2 Je moet ons niet dwingen, we beloven dat we het zullen doen …
Al jarenlang zeggen bedrijven die van bosvernietiging profiteren dat ze de problemen al proberen te verhelpen via vrijwillige sectorrichtlijnen, certificeringen en andere niet-bindende maatregelen. Maar zelfs decennia later volstaan de meeste regelingen niet om systemische verandering teweeg te brengen. En dus kunnen Europese consumenten nog steeds niet zeker zijn dat de producten die ze kopen en die bijvoorbeeld vlees, zuivel, palmolie, hout, soja of rubber bevatten hen niet medeplichtig maken aan de vernietiging van ecosystemen.
“Onze leden steunen in het bijzonder initiatieven van de diervoedersector (FEFAC), zoals richtlijnen rond de herkomst van soja, om gecertificeerde ontbossingsvrije toeleveringsketens te bevorderen.” EU-slachtpluimveesector AVEC
#3 Zolang het legaal is, is het OK
Sommige bedrijven willen ons doen geloven dat zolang de productie legaal verloopt in het land van herkomst, de producten geschikt zijn voor verkoop op de EU-markt. Helaas is er in regio’s zoals het Amazonegebied, het Congobekken of de Russische taiga sprake van povere wetgeving of ontoereikende handhaving, wat de deur openhoudt voor grootschalige ‘legale’ vernietiging van bossen en ecosystemen en schendingen van de rechten van inheemse volkeren en plaatselijke gemeenschappen.
“Wij menen dat de EU de beschermende maatregelen zou moeten erkennen die wetgevende instanties [AN1] uit derde landen eventueel hebben doorgevoerd om ontbossing en de aantasting van bossen tegen te gaan. In ons geval gaat het om de Braziliaanse bosbeschermingswetgeving.” Antwoord op de raadpleging vanwege de Braziliaanse boomindustrie (IBA)
#4 Waarom moet de EU optreden? Laat ons wachten totdat anderen het oplossen
De EU zou in staat moeten zijn om haar markt zodanig te reguleren dat de negatieve impact van de eigen consumptie beperkt wordt, maar er zijn bedrijven die de EU willen afremmen. Ze vragen de Europese besluitvormers om op internationale regelgeving te wachten, of alleen op te treden via samenwerkings- en bilaterale overeenkomsten. Samenwerking is uiteraard nodig, maar het mag geen excuus zijn om de verantwoordelijkheid van de EU te negeren voor de consumptie en financiering van producten waarvoor wereldwijd bossen en ecosysteem vernietigd worden.
“De enige realistische en duurzame oplossing bestaat uit incentives om de productie van duurzame producten voort te zetten en te bevorderen, en dit op basis van duurzaamheidsnormen die multilateraal of plurilateraal overeengekomen zijn en niet unilateraal zijn opgelegd, want in het laatste geval draait dat al te vaak uit op protectionistische en discriminerende beleidslijnen onder het mom van milieubescherming, zo leert ons de ervaring.” Antwoord op de raadpleging vanwege de Maleisische palmolieraad (MPOC)
#5 Een Europese bossenwet moet alleen belonen, niet straffen
Sommige bedrijven aanvaarden dat een nieuwe EU-wet voor de bescherming van de bossen in heel de wereld in de maak is, maar proberen de impact ervan op hun activiteiten te beperken door de EU-besluitvormers te vragen alleen een wortel voor te houden, zachtjes in de juiste richting te duwen, en niet te bestraffen. Ze willen een wet die gebaseerd is op maatregelen die de sector al neemt, of op richtlijnen die de geleidelijke verbetering van praktijken aanmoedigen, veeleer dan de naleving van milieunormen en mensenrechten te eisen. In het licht van de aanhoudende klimaat- en biodiversiteitscrisissen hebben we niet de luxe dat we kunnen afwachten. Duidelijke, sterke en afdwingbare regels zijn dan ook belangrijker dan ooit.
“Bedrijven zouden moeten aantonen dat ze redelijke stappen zetten om de ontbossing waarbij ze mogelijk betrokken zijn door hun eigen activiteiten of door hun zakenrelaties doorheen de waardeketen, te voorkomen en aan te pakken. Dit kan ook inhouden dat […] bedrijven niet in staat zijn alle gevolgen te voorkomen.” PepsiCo
Deze vijf smoezen komen aan bod in het Greenpeace-rapport over de EU: “Sabotage: how companies lobby against EU protection for the world’s forests”.
Ik steun Greenpeace
|
|
|
|
YouTube |
|