Vorige week zette het Europees Parlement zijn handtekening onder een akkoord dat we moeilijk anders kunnen omschrijven dan ‘een doodvonnis voor kleinschalige landbouw en natuur’. We roepen de Europese Commissie op haar voorstel in te trekken (#WithdrawTheCAP) en opnieuw te beginnen met een schone lei.
Waar gaat dit over? Het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid (GLB) bepaalt voor de komende 7 jaar (2023-2029) wie recht heeft op welk deel van de koek. De koek in dit geval is een EU-landbouwbudget van maar liefst 387 miljard euro (!), een subsidiepot die in grote mate vorm geeft aan de Europese landbouw en onze voedselproductie.
Welnu, het is al business as usual wat de klok slaat: afgaande op dit akkoord zullen we met het nieuwe GLB meer van dezelfde soort grootschalige landbouw en intensieve veeteelt krijgen die schadelijk is voor het klimaat en ons milieu, die ten koste gaat van het Amazonewoud, maar ook de biodiversiteit bij ons bedreigt. Niks om vrolijk van te worden.
In de aanloop naar de cruciale stemming hebben heel wat burgers en organisaties zich in het debat gemengd, en nam de druk op het EU-Parlement toe. Via onze website stuurden 13.024 mensen een mail naar 12 Belgische europarlementsleden, met de vraag om dit voorstel niet goed te keuren. Ook Fridays for Future en Greta Thunberg trokken op Twitter hard van leer met de hashtag #VotethisCAPdown (stem het GLB weg). Deze video werd een half miljoen keer bekeken.
Het bleek niet voldoende, grote lobbygroepen en commerciële belangen haalden utieindelijk hun slag thuis. Na afloop van de stemming toonden de politieke leiders in het Europees Parlement zich tevreden met hun goedgekeurde compromis. Terwijl het akkoord voor een nieuw GLB op geen enkele manier te verzoenen valt met de Green New Deal waarmee de EU het voortouw wil nemen in de strijd tegen de klimaatopwarming.
We hebben voor jou het akkoord uitgeplozen, en dit zijn (in het kort) de belangrijkste redenen waarom het slecht nieuws is voor ons klimaat en het milieu.*
* sociaal en economisch zijn er ook goede redenen om de huidige plannen af te branden, maar daar gaan we in deze blog niet dieper op in
#1 Nog steeds publiek geld voor vervuilende megastallen
De voorwaarden voor het verkrijgen van Europese landbouwsubsidies sluiten de intensieve veeteelt niet uit. Nochtans had de milieucommissie van het EU-parlement voorgesteld om een maximumaantal dieren per hectare vast te leggen voor al wie in aanmerking wil komen voor Europese steun.
#2 Weinig bescherming voor veengebieden en permanente graslanden
Veengebieden houden veel koolstof vast, en zijn een belangrijke buffer in de strijd tegen de klimaatopwarming. Maar bij het verbouwen van veengebieden komt een grote hoeveelheid broeikasgassen vrij. Volgens het Europees Parlement hoeven veengebieden door landbouwers niet beschermd te worden maar “passend onderhouden”. Daarmee duikt het parlement onder de lat die de Europese Commissie in haar voorstel had geformuleerd.
Concreet betekent dit dat boeren die gedraineerde veengronden verbouwen daar nog steeds landbouwsubsidies voor kunnen krijgen. Het GLB zou landbouwers moeten aanmoedigen en belonen om deze gebieden te beschermen, in plaats van hen aan te moedigen om nog snel te draineren.
Permanente graslanden zijn dan weer cruciaal voor het behoud van de Europese biodiversiteit. Daarom heeft de EU-Commissie in haar voorstel een verbod op het ploegen (of omzetten) van permanente graslanden in beschermde “Natura 2000”-gebieden opgenomen. In het akkoord dat het EU-parlement goedkeurde, is dit verbod verdwenen en vervangen door een zeer vaag concept van “passend beheer”.
#3 Geen extra ruimte voor natuur
In het kader van van de zogenaamde ‘vergroeningsmaatregelen’ van het huidige GLB moeten boeren een percentage van hun land voorbehouden aan natuur. Het Europees Parlement houdt dat percentage op 5% (zoals vandaag het geval is) en beperkt deze maatregel tot akkers. Daardoor geldt deze vergroeningsmaatregel niet voor ruim 40% van de landbouwgrond, met inbegrip van grasland en agrobosbouwgebied. Bovendien zullen vanggewassen en stikstofbindende gewassen blijven meetellen als ” natuur”, ook al gaat het doorgaans echt wel om een productieve teelt.
#4 ‘Milieumaatregelen’ zonder echte milieuwinst
Het budget voor milieumaatregelen in de plattelandsontwikkeling wordt ruimschoots overschat. Het bevat een aantal maatregelen zoals geld voor gebieden met natuurlijke beperkingen (voor bv. landbouw in berggebieden of op plaatsen met een zeer rotsachtige bodem) die, hoewel terecht, geen specifiek milieuvoordeel opleveren.
#5 Eco-regelingen dreigen een lege huls te worden
Eco-regelingen zijn betalingen aan landbouwers die willen investeren in een klimaat- en milieuvriendelijkere productie. Deze regelingen worden vaak voorgesteld als het speerpunt van een groener GLB, maar we stellen vast dat ze nog verder worden afgezwakt door:
– het koppelen van economische criteria aan de steun
– de deur open te zetten voor ‘valse’ milieumaatregelen.
Zo kan bijvoorbeeld een veebedrijf dat 10.000 opeengepakte varkens heeft nog steeds subsidies krijgen als ze wat plastic speelgoed gebruiken om de aanvallen tussen de varkens te verminderen. Een ander voorbeeld is de ‘precisielandbouw’, die bij gebrek aan een strikte definitie Europees geld zou kunnen krijgen om verder te intensiveren, zonder dat daar per se klimaat- of milieuvoordeel mee gepaard gaat.
#6 Lidstaten mogen zelf niet ambitieuzer zijn op milieuvlak
De milieu-ambitie van de lidstaten wordt door het akkoord ingeperkt. Zo mogen landen geen aanvullende normen opleggen aan hun boeren die subsidies willen krijgen binnen het kader van het GLB. Sterker nog, lidstaten mogen geen hoger budget aan groenere landbouw besteden dan in het akkoord vastgelegd.
En nu?
De onderhandelingen tussen de Europese Commissie, het Europees Parlement en de nationale regeringen zullen naar verwachting binnenkort onder het Duitse voorzitterschap van de Europese Raad van start gaan en begin 2021 worden afgerond.
Het huidig voorstel is een doodlopende straat. Greenpeace vraagt de Europese Commissie om volledig te herbeginnen met een schone lei #WithdrawTheCap
|
|
|
|
YouTube |
|